Zona.
Dokumentacja, zapis wrażeń. Fotografia, malarstwo, artefakty.

Zona to teren, który przestał być integralną częścią tkanki miejskiej. Był, ale nie jest. Coś splajtowało, coś się zanieczyściło, komuś skończyła się werwa, bądź pieniądze, skutkiem czego pewien obszar staje się nieoczekiwanym, śródmiejskim rezerwatem.

Klimat nasz luby, lasotwórczy a umiarkowany powoduje, że nie potrzeba wiele czasu, by Zona porosła - najpierw roślinnością ruderalną, a chwilkę później krzewami i drzewami. Ptactwo świergoli, koty, lisy, kuny łypią oczami z gęstych chaszczy. Bluszcz rozsadza spoiwo łączące cegły, ściany pękają, brzozy rosną na kruszących się murach, poduszki pluszowego mchu wypełniają szczeliny. Nie oznacza to, że teren przestaje być użytkowany przez ludzi. O nie. Okoliczni mieszkańcy pracują wspólnie z roślinami, grzybami i zwierzętami nad zniwelowaniem pozostałości cywilizacji. Zabierają metal. Obficie nawożą. Pobierają wszystko, co może się im przydać i pozostawiają w Zonie wszystko, co już im nie jest przydatne. Kilka hektarów, czy kilka metrów ziemi niczyjej w samym centrum to okazja, by coś schować, albo pewne czynności wykonać nie będąc narażonym na spojrzenia niepowołanych oczu. Można zakopać trupa, wylać beczkę popsutego oleju silnikowego, swawolnie defekować, ukrzyżować kota, pogrzebać psa, odbyć stosunek seksualny. Można, celem pozyskania miedzi, opalić kradzione kable. Można być najszczęśliwszym dzieckiem świata i mieć Bazę w własnoręcznie wykopanej przez siebie norze, domku na drzewie, albo schronieniu z dykty i opon. Kto czuje więcej radości, niż mały poszukiwacz skarbów, który na cały głos prowadząc narrację buruje w odpadkach?

W listowiu okopał się zmęczony bezdomny, koty wyją marcowe pieśni, słońce świeci, deszcz pada, Zona rośnie. Winobluszcz wyciąga czujne przywry i zagarnia nimi kolejne budynki i podwórka. Jeśli miasto jest słabe, a biznes się nie kręci, Zona gotowa wchłonąć całą dzielnicę i sięgnąć po kolejne. Zlać się w jedność ze swoimi peryferyjnymi koloniami i ostatecznie zatriumfować. Jeśli miasto jest mocne, buldożery rychło zgniotą całe to pulsujące, pełzające życie. Zonę przykryją nowe budynki, i skończy się przemykanie płochych istot w dżungli pokrzyw, glistnika i gibkich jesionów, na powrót zacznie się podlegający rytmowi dobowemu marsz człowieka wyprostowanego.

Może się to zdarzyć, a wcale nie musi. Na razie snujemy się pomiędzy pamiątkami po mniej, lub bardziej dumnej przeszłości Zony. Patrzymy na przypominające pustą czaszkę szczątki budynku. Czym byłeś? Fabryką? Spółdzielnią mleczarską? Nieważne. Teraz jesteś domem nietoperzy, sralnią kloszarda i wylęgarnią komarów. Za chwilę będziesz podsypką pod samorodne rabatki.

Czym dłużej jesteśmy tu sami, tym dziwniejszymi się stajemy. Wchodzimy w tryb eksploratora, Zona jest nasza, a każda inna osoba jest intruzem. W stanie alfa wyczulamy się na odbicia i cienie. Zaskakujące detale i nie mniej zaskakujące plany ogólne.

Gdy wrócimy tu znów, możemy bez problemu zauważyć subtelne zmiany. Ktoś poprzestawiał przedmioty. Wypalił placek ziemi. Jeszcze się dymi. Woda zamarzła, albo odmarzła. Zakwitło, przekwitło. Pojawił się nowy stos poremontowego śmiecia, glazura-terakota.

Niech żyje Zona! Niech żyje samotny wędrowiec! Niech żyje śmierć miasta!

Maria Apoleika
2015

mariaapoleika.tumblr.com

Zone.
Documentation, a record of impressions. Photography, painting, artefacts

Zone is an area that is not a part of the urban tissue any more. It used to be but it is not any more. Something failed, something got dirty, somebody has become zestless, or moneyless, and in effect a certain area has unexpectedly become a downtown reserve.

Our beloved forestrial but mild climate causes that in next to no time the Zone overgrows - first with ruderal plants, and a moment later with bushes and trees. Birds twitter, cats, foxes, martens leer from among thickly growing plants. Ivy blows up brick binding material, walls crack, birch trees grow on walls that break into pieces, and pillows of velveteen moss fill up cracks. It does not mean that the people do not use the area any more. No, not at all. People from the neighbourhood work together with plants, fungi and animals to raze remnants of civilization. They take metal. They fertilize abundantly. They take all that might be useful to them and leave in the Zone all that they will not use any more. It is a real opportunity to hide something, or do something not to be seen by anybody's undesirable eyes in several hectares or several meters of nobody's land in the very downtown. One may bury a dead body, pour out spoilt engine oil from the barrel, defecate friskily, crucify a cat, bury a dog, and have a sexual intercourse. One may burn stolen cables to get copper. One may be the happiest child in the world and have a Base in one's own hole in the earth, or a house on the tree, or a shelter made of hardboard and tyres. Who shall feel happier than a little treasure hunter who is rummaging waste developing a narrative aloud?

A tired homeless cat has dug in leaves, cats howl their March songs, the sun shines, it rains, and the Zone grows. Virginia creeper extends its alert clinging tentacles and grabs other buildings and yards to cover them all. If the city is weak, and business is not good enough, the Zone is ready to absorb the whole district and reach out for others. To merge in one with its suburban colonies and triumph finally. If the city is strong, bulldozers will soon crush all this pulsating, creeping life. New buildings shall cover the Zone, and all these fickle creatures stop slipping past in the jungle of nettle, celandine and supple ash trees, Homo erectus, with its regular daily rhythm, will start marching on again.

It might happen but not necessarily. For the time being, we wander among relics of the Zone past of which we are more proud or less proud. We look at remains of the building resembling an empty skull. What were you? A factory? A dairy plant? Unimportant. Now you are a house of bats, a privy of a tramp and a mosquito hatchery place. In an instant you will become a bedding course for an abiogenous flower bed.

The longer we are here alone, the weirder we become. We enter the explorer's mode, the Zone is ours, and any other person is an intruder. When in the alpha state, we become more sensitive to reflections and shadows. Surprising details and not less surprising general plans. When we come back here again, we will be able to notice subtle changes. Somebody has rearranged things. Burnt a patch of ground. Still smoking. Water has frozen, or unfrozen. Something has blossomed, or withered. A new pile of after-reconstruction work waste appeared, glazed tiles - floor tiles.

Long live the Zone! Long live a lonely wanderer! Long live the death of the city!

Maria Apoleika
2015